Hababam Sınıfı’nın “Mahmut Hoca”sı yapım şirketlerine dava açtı: Filmler yıllardır izinsiz kullanılıyor!

Türk sinemasının unutulmaz filmi Hababam Sınıfı’nın ‘Mahmut Hocası’ usta sanatçı Münir Özkul’un mirasçıları, yapım şirketlerine telif hakları davası açtı. Kızı Güner Özkul, babasının ismiyle ünlenen filmlerin yıllardır izinleri olmadan kopyalanarak kullanıldığını ve Münir Özkul’un da yaşarken en ufak bir karşılık elde edemediğini belirtti. Dilekçede, Yeşilçam döneminde çekilen filmlerin, televizyon kanalları ile YouTube ve Facebook gibi dijital platformlarda yayınlanan kopyaları ve reklamlar üzerinden yapım şirketlerinin yıllardır ciddi gelir elde ettiği iddia edilerek ihtiyati tedbir talep edildi. Dava kazanılırsa, Hababam Sınıfı, Neşeli Günler ve Gülen Gözler gibi pek çok filmin hem televizyonlarda hem de dijital platformlarda yayınlaması telif hakları kapsamında gerçekleşecek.

Türk sineması ve Türk tiyatrosunun usta ismi Münir Özkul, 2018 yılında 92 yaşındayken hayatını kaybetti. Kültür Bakanlığı tarafından 1998 yılında “devlet sanatçısı” unvanı verilen Özkul, “Mahmut Hoca” karakteriyle hafızalara kazındığı Hababam Sınıfı, “Yaşar Usta” karakterine hayat verdiği Neşeli Günler, Gülen Gözler ve Aile Şerefi gibi unutulmaz filmlerin yer aldığı 100’dan fazla yapımda rol aldı.

Ancak Özkul’un kızı Güner Özkul, bugün hâlâ hem televizyon ekranlarında yayınlanan hem de dijital platformlarda erişime açık olan bu filmlerden telif elde edemedikleri gerekçesiyle yapım şirketlerine dava açtı.

Güner Özkul, İstanbul Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesine açtığı davada, babası Münir Özkul’ın Yeşilçam döneminde imza attığı yapımlar kapsamında o dönem var olmayan komşu haklarını doğal olarak devretmediğini ve çoğu yapımda yazılı bir sözleşme dahi yapılmadığını belirtti.

Babası Münir Özkul’un ismi ve performansıyla ünlenen yapımların, on yıllardır izinleri olmadan kullanıldığını öne süren Özkul, Münir Özkul’un da yaşamı boyunca bu kullanımlardan en ufak karşılık elde edemediğini kaydetti.

“Sözleşmeler yalnızca sinema salonlarında gösterime ilişkin”

Özkul’un avukatı Bişar Abdi Alinak tarafından sunulan dilekçede, hukuka aykırılığın tespiti, kullanımlardan men edilmesi ve yapımların başka şirketlere devrinin tedbiren önlenmesi için yapım şirketlerine yönelik ihtiyati tedbir talep edildi.

Dilekçede, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na (FSEK) atıf yapılarak, ‘Münir Özkul filmi’ olarak tanınan birçok yapım kapsamında yapım şirketleri ile Münir Özkul arasında akdedilmiş bir sözleşme bulunmadığı, filmlerin çekildiği dönemde yapım şirketleri gelir elde ettiği YouTube, Netflix ve CD/DVD/Blu-Ray ile TV kanallarına lisanslamanın olmadığı ancak sözleşmelerin yalnızca sinema salonlarında gösterime ilişkin olmasından dolayı yeniden gereken izinlerin alınmadığını belirtildi.

Kanal D, ATV ve YouTube da dahil: Milyonlarca görüntülenme ve reklamla gelirler elde edildi

Ayrıca Özkul’un izni olmaksızın, veri saklama ortamlarında filmlerin kopyalarının satılması suretiyle, YouTube, Facebook ve benzeri platformlarda da bütün olarak veya kısa kesitler halinde erişime açılarak milyonlarca görüntülenme ve reklam gösterimi ile olağanüstü gelirler elde edildiği ancak buna rağmen sözleşme dahi yapılmadığı, bu nedenle bu gelirlerden Özkul’un hiçbir gelir elde edemediği belirtildi.

Dava kazanılırsa, bundan sonraki süreçte Münir Özkul’un bu zamana kadar oynadığı filmlerin ATV, Now TV, Kanal D, Star TV, Show TV, TV8, DigiTürk, TV+, TiviBu, YouTube ve Netflix gibi kanal ve dijital platformlar da dahil olmak üzere CD/DVD/Blu-Ray üzerinden her türlü kopyasının yayınlanması telif hakları kapsamında gerçekleşecek.

Avukat Bişar Abdi Alinak da dava ilişkin T24’e şunları söyledi: “Özellikle Yeşilçam filmlerinde oynayan sanatçıların telif haklarını bugüne kadar alamamaları maalesef genel bir kurala dönüşmüş durumda. Hukuki süreçler tamamlandıktan sonra sinemanın duayen isimleri Avrupa ve tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de tüm telif haklarını alacaklardır. Kamuoyuna dava ve süreçlerle ilgili bilgilendirme tarafımızca yine yapılacaktır.”